SMA i poremećaji spavanja se kod obolelih često pojavljuju zajedno. Kod nekih pacijenata, nastaju zbog problema sa disanjem. Kvalitet sna može da varira u zavisnosti od tipa SMA - oboleli sa tipom 1 i 2 imaju najviše i najčešće poremećaje sna.
Arhitektura sna
Arhitektura sna podrazumeva 4 faze tokom spavanja:
I – početna faza sna, prelazak iz budnog stanja u san. Aktivnost mozga usporava, a mišići se opuštaju, dok se oči polako zatvaraju.
II – aktivnost mozga i mišići se dodatno smiruju, a srčani ritam i disanje postaju ravnomerniji. U ovoj fazi, telo priprema se za dublje faze sna.
III – duboki san. Aktivnost mozga je najniža u ovom trenutku, a telo se odmara i obnavlja. U ovoj fazi, obnavljaju se ćelije, tkiva i mišići.
IV – u ovoj fazi, oči se pokreću levo-desno iza zatvorenih kapaka, srce kuca brže, i disanje se ubrzava. Ovo je stanje bliže budnom stanju nego ostalim fazama spavanja. Mozak je vrlo aktivan, u ovoj fazi se sanja, dok su mišići tela skroz opušteni – što sprečava fizičko reagovanje na snove.
Sve ove faze čine jedan ciklus koji se tokom noći ponavlja.
Najčešći poremećaji spavanja
Kod osoba sa SMA, javljaju se sledeći poremećaji u fazama sna:
1. Produženo trajanje I faze
Kod obolelih od SMA, faza I traje duže. Više vremena u najplićoj fazi podrazumeva lošiji san, koji ne okrepljuje i ne pruža odmor.
2. Smanjenje ili odsustvo REM faze
REM faza, važna za mentalni oporavak i snove, može biti značajno smanjena ili potpuno odsutna kod obolelih od SMA, što može negativno uticati na kognitivne funkcije i emocionalno zdravlje.
3. Fragmentacija sna
Česta buđenja tokom noći, zbog poteškoća sa disanjem (npr. apneja) ili nemogućnosti promene položaja, dovode do lošeg kvaliteta sna i česte prekide u ciklusima sna.
Još neki od problema koji mogu poremetiti spavanje su:
Poremećaji disanja, teškoće u uspavljivanju i održavanju sna, prekomerna pospanost i noćno znojenje, koje je naročito prisutno kod mlađih pacijenata sa SMA tipom 2. Javljaju se i apneja i hipopeja.
Svi ovi poremećaji spavanja kod obolelih sa SMA smanjuju ukupni kvalitet spavanja, sna i života, i dovode do dnevne pospanosti, umora i smanjenog oporavka organizma, kao i do pada imuniteta i podložnosti virusima i prehladama.
Za rešavanje problema sa snom i poremećajima spavanja, savetujemo da se obratite svom lekaru.
